Een paar jaar geleden kwam in een NPO-1 radioprogramma psycholoog Paul de Bruijn aan het woord over de stelling dat werkstress wordt onderschat als oorzaak voor burn-out. Ik heb het nog nooit een psycholoog zó duidelijk horen uitleggen. En volgens mij klopt het ook nog steeds. Paul stelt dat werkstress als oorzaak voor burn-out niet wordt onderschat, maar juist zwaar overschat. Burn-out komt niet door werkstress maar door hoe een persoon met werk en stress omgaat. Zet 10 mensen in dezelfde werksituatie en er krijgt er één een burn-out, de rest niet. Het ligt volgens Paul dus aan de persoon, niet aan het werk.

Burn-out profiel

Er is een persoonlijkheidsprofiel te schetsen van mensen met een hoog burn-out risico:

  • ja-zeggers/niet-nee-zeggers: vooral ingegeven door de behoefte om aardig gevonden te willen worden
  • control freaks: vertrouwen niet op zichzelf en hun omgeving en gaan daarom alles dubbelchecken
  • perfectionisten: als het makkelijk gaat zal het wel niks voorstellen, als het ingewikkeld is, is het: “o god als dat maar goed gaat” en als het klaar is had het altijd anders en beter gekund. Het komt bij een perfectionist gewoon niet op dat iets wat je makkelijk afgaat gewoon “talent” heet.

Werkstress voorkomen, maar hoe?

De aanrader voor uw medewerkers is: kijk vooral goed naar jezelf. Probeer te herkennen of je elementen van het burn-out profiel hebt, zet je daar overheen (evt. met hulp) en trek tijdig aan de bel als het niet meer gaat (liever eerder).

  • Ja-zeggers: realiseer je dat je niet aardiger gevonden wordt door altijd maar ja te zeggen, je wordt alleen meer misbruikt.
  • Control freaks: Als je al jaren op dit niveau functioneert en het gaat je goed af, durf dan ook tegen jezelf te zeggen: “dit is mijn vak, ik kan dit“.
  • Perfectionisten: hanteer de 80-20-regel (je kunt 80% van het resultaat bereiken in 20% van de tijd) en geniet dan van de 80% tijd die je over hebt terwijl je ziet dat het resultaat toch wel goed genoeg was.

Bedrijfscultuur en communicatie

Voor werkgevers die werkstress willen voorkomen is het goed om zich te bekwamen in het herkennen van burn-out signalen, maar beter is het om naar de bedrijfscultuur en de gebruikelijke communicatie in het bedrijf te kijken. Om hulp vragen en signaleren dat je iets niet trekt moet normaal zijn en niet als een teken van zwakte of incompetentie worden gezien. Niet door leidinggevenden maar zeker ook niet door collega’s!

Werkstress geen oorzaak voor burn-out, wel trigger

Werkstress is volgens De Bruijn dus geen óórzaak voor burn-out, het is hooguit hetgeen waar het door getriggerd wordt. En daarom wordt werkstress als oorzaak voor burn-out zwaar overschat. Hij vindt ook dat het de burn-out patiënten geen recht doet om het maar op de werkdruk te schuiven, het probleem is veel dieper dan dat.

Het bureau van Paul de Bruijn kan uiteraard te hulp geroepen worden om medewerkers met een burn-out er weer ongewoon snel en met laag terugvalrisico bovenop te helpen. Meer informatie op de website https://promind.nl/.

Tot slot de mening van twee zeer ervaren bellers naar het radioprogramma: zorg dat je plezier in je werk hebt, dan kun je twee keer zoveel aan. Van harte mee eens, niet voor niets mijn visie.