Een werknemer meldt zich ziek; hij vertrekt die middag naar een verslavingskliniek om zich te laten behandelen voor zijn drank- en drugsverslaving. Hoe zit het arbeidsrechtelijk met verslaafde werknemers?
De arbeidsrechtelijke status van een verslaafde werknemer blijkt niet expliciet uit de wet. Ook de Hoge Raad heeft zich hierover tot op heden niet uitgelaten. Hoven en kantonrechters hebben zich wel meermaals uitgelaten over verslaafde werknemers en hun arbeidsrechtelijke rechten en plichten. Dit zijn de belangrijkste bevindingen:
Gebruik leidt niet tot arbeidsongeschiktheid, verslaving wel
Het hof Den Bosch oordeelde in 2006 (Hof Den Bosch, 5 september 2006, ECLI:NL:GHSHE:2006:BC2616) dat het gebruik van verdovende middelen als zodanig geen arbeidsongeschiktheid oplevert, maar de aanwezigheid van een verslaving wel. In 2008 oordeelde het hof Den Haag (Hof Den Haag, 26 juni 2008, ECLI:NL:GHSGR:2008:BD9701, niet gepubliceerd) gelijkluidend. De werkgever werd verplicht om het loon van de verslaafde werknemer door te betalen gedurende de tijd waarin de werknemer in een afkickkliniek zat. In april 2016 oordeelde ook de kantonrechter Den Haag (Kantonrechter Den Haag, 21 april 2016, ECLI:NL:RBDHA:2016:4655) in deze lijn: ‘Het is vaste rechtspraak dat (alcohol)verslaving als ziekte kan worden aangemerkt.’ In deze zaak wees de kantonrechter het ontbindingsverzoek van het UWV (als werkgever) met één van haar verzekeringsartsen af omdat het verzoek verband hield met de ziekte (de alcoholverslaving) van de verzekeringsarts.
Handelen onder invloed verslaving wordt verslaafde werknemer niet kwalijk genomen
In een zaak die diende bij de kantonrechter Utrecht in september 2016 (Kantonrechter Utrecht, 20 september 2016, ECLI:NL:RBMNE:2016:5054) oordeelde de rechter ook dat sprake was van ziekte. De werknemer was verslaafd aan (hard)drugs en is een aantal keren opgenomen geweest. Hij heeft zich – onder invloed van zijn verslaving – niet altijd aan de regels en afspraken gehouden. De rechter oordeelt dat drugsverslaving een ziekte is en dat de werknemer dus niet kan worden ontslagen vanwege gedrag en handelen onder invloed van die ziekte. De Amsterdamse kantonrechter oordeelde in januari 2015 (Kantonrechter Amsterdam, 26 januari 2015, ECLI:NL:RBAMS:2015:487) dat een gokverslaafde werknemer die in 10 dagen tijd ongeveer 10.000 keer gokte met zijn bedrijfstelefoon à circa € 1,30 per keer, niet kon worden ontslagen omdat zijn gedrag hem niet kon worden verweten omdat hij dit deed onder invloed van zijn verslaving.
Van werkgever wordt steun en begeleiding verlangd
Het hof Arnhem-Leeuwarden gaf in zijn uitspraak in januari 2016 (Hof Arnhem-Leeuwarden, 12 januari 2016, ECLI:NL:GHARL:2016:139) aan dat van een werkgever vanuit een oogpunt van goed werkgeverschap zelfs mag worden verlangd dat hij een werknemer van wie hem bekend is dat deze lijdt aan een (alcohol)verslaving steun en begeleiding biedt, al was het gebrek daaraan in deze zaak onvoldoende om het ontslag op staande voet te vernietigen. Het hof vond dat de alcoholverslaving geen rechtvaardiging was voor het gebruik van alcohol op de werkvloer.
Bron: https://www.xperthractueel.nl/verzuim/zegt-jurisprudentie-verslaafde-werknemers/
Gaan we de politiek onder druk zetten?
Naschrift Jos van Calsteren: Tegen mijn gewoonte in heb ik dit artikel niet zelf geschreven maar 1 op 1 overgenomen van XpertHRactueel. Mij rezen de haren te berge toen ik dit las. Want het is helemaal waar wat er staat! Maar volgens mij is een verslaving iets wat je (uitzonderingen daargelaten) jezelf aandoet. Daar kun je een werkgever toch niet verantwoordelijk voor maken en alle kosten van loondoorbetaling en gedifferentieerde WGA-premie voor laten betalen! Ik heb er maar eens een mailtje over gestuurd aan Pieter Omtzigt van het CDA (p.omtzigt@tweedekamer.nl) en misschien zouden meer mensen dat moeten doen. Die 2 jaar loondoorbetalingsplicht bij ziekte voor de werkgever moet volgens mij nu echt maar eens van de baan.
Alleen betalen voor arbeidsgerelateerd ziekteverzuim.
Dat een werkgever betaalt voor arbeidsgerelateerd ziekteverzuim, daar zullen de meeste werkgevers wel mee kunnen leven. Maar dat werkgevers ook moeten betalen voor ziekteverzuim dat helemaal niets met het werk te maken heeft, dat is volgens mij een brug te ver. En dan ook nog (12 jaar!!) moeten betalen voor verzuim dat een werknemer zichzelf aandoet? Ik heb er maar één woord voor: knettergek! Natuurlijk, het is niet altijd makkelijk om te bepalen of een ziekte wel of niet arbeidsgerelateerd is. Maar als onze rechters uitstekend in staat zijn om te bepalen of een ontslag verwijtbaar-, ernstig verwijtbaar – of niet-verwijtbaar is aan werkgever of werknemer, dan zullen ze toch ook wel kunnen bepalen of een ziekteverzuimoorzaak wel of niet arbeidsgerelateerd is? Desnoods met hulp van een arbo-arts of arbeidsgeneeskundige. Als het in Duitsland kan dan kan het hier ook.